-
1 юкка чыгу
1) сходи́ть на нет; уничтожа́ться/уничто́житься, свести́сь к нулю́; совсе́м ко́нчиться2) исчеза́ть/исче́знуть3) иссяка́ть/исся́кнутьбөтен запасларым юкка чыкты — все мои́ запа́сы исся́кли
-
2 юк
1. модальн. сл.1)а) нет, не име́ется; не существу́ет, отсу́тствуетхакыйкатьтә гаеп юк — посл. на и́стине вины́ нет
сукырга суд юк — посл. нет суда́ слепо́му; шатлыгына чик юк нет преде́ла его́ ра́дости; берни дә юк ничего́ нет
б) в качестве вводн. слова нетюк, без ул юлдан китмибез — нет, мы не пойдём тем путём
юк, юк, син алай димә — нет, нет, ты так не говори́
2) в ряде словосочет. соотв. префиксам (приставкам) без-, не-эше юкның ашы юк — посл. у безде́льного (безде́льника) нет и пи́щи
охшашы юк күренеш — несравне́нное явле́ние
тиңе юк матур — бесподо́бная краса́вица, бесподо́бно краси́в(ый)
кирәге юк — нену́жный
3) в ряде гл. словосочет. соотв. частице небезгә моннан исән чыгу юк — не вы́йти нам отсю́да живы́ми
4) в ф. -асы/-әсе юк не́чего (и)анда барасым юк — не́чего мне туда́ е́хать
югалтасым юк — мне не́чего теря́ть
5) при усилит. повторе соотв. разд. союзу ни..ниисәп юк, уй юк — ни (тебе́) соображе́ния, ни мы́сли
көн юк, төн юк — ни (тебе́) дня, ни но́чи
2. сущ.тикшерү юк, сорау юк — ни вопро́са (тебе́), ни спро́са
1) то, чего́ нетюкны теләү — жела́ть того́, чего́ нет
2) пустяки́, чепуха́, ерунда́, соверше́нно незначи́тельная вещь (предмет, повод, причина и т. п.)юк белән булышу (маташу) — занима́ться пустяка́ми (чепухо́й, ерундо́й)
юк белән борчу — беспоко́ить из-за пустяко́в
3) в косв. п. отсу́тствие ( кого-чего)ул юкта (югында) — в его́ отсу́тствие (пока́ он отсу́тствует)
син югыннан эш тукталмас — из-за твоего́ отсу́тствия де́ло не остано́вится
эш юктан эш — де́ло из-за отсу́тствия (друго́го) де́ла
3. прил.вакыт юкка күрә — по причи́не отсу́тствия вре́мени
1) не существу́ющий; отсу́тствующийюк нәрсәдән курыкма — не бо́йся не существу́ющей ве́щи
2) пустяко́вый; малозначи́тельный; пусто́йюк кеше — ул пусто́й он челове́к
юк мәсьәлә — пустяко́вый вопро́с
3) сло́жныйюк сүзләр — ло́жные (пусты́е) слова́
4) безнадёжныйюк эш — безнадёжное де́ло
5) уст. бе́дный, неиму́щийбар белән дә баемассың, юк белән дә югалмассың — посл. с бога́тым не разбогате́ешь, с бе́дным не потеря́ешься
6) в ф. юкка за отсу́тствием, по причи́не отсу́тствия чегоэш юкка — за отсу́тствием рабо́ты
мал юкка кайгырмау — не горева́ть по причи́не бе́дности (отсу́тствия иму́щества)
7) в ф. юктан из-за отсу́тствия, при отсу́тствииэш юктан эш булсын — пусть при отсу́тствии де́ла бу́дет де́лом (заня́тием); займёмся хоть э́тим
•- юк булу- юк ителү
- юк итү
- юк дигәндә
- юк җирдән
- юк кына
- юк түгел
- юкка чыгару
- юкка чыгу••юк икән юк — нет так нет; на нет и суда́ нет
юк инде — нет уж (извини́те)
юк инде, рәхмәт — благодарю́ поко́рно
юк кынага — по́пусту; из-за чепухи́
юк эшне (йомышны, сәбәпне) бар итеп — почём зря; по наду́манному по́воду
юкка без дә тук — не́тушки и у нас полклету́шки (ответ на постоянное «нет» да «нет»); (букв. «не́том» мы и са́ми сы́ты)
юкка көл илә́ү — толо́чь во́ду в сту́пе; занима́ться несбы́точным де́лом
юкны (юктан, юк җирдән) бар итү — достава́ть/доста́ть из-под земли́
юкны бушка бушату — перелива́ть из пусто́го в поро́жнее
юкны сөйләү — говори́ть чушь (пусто́е, несусве́тное); нести́ (поро́ть) вздор (дичь, ахине́ю)
юкның башы авыртмый — отказа́л и де́лу коне́ц; на нет и суда́ нет
юктан юкамыш пешерү — завари́ть ка́шу из-за пустяко́в (зря шуметь, скандалить, вздорить)
- юк бәя- юк өчен
- юктан гына кодагый -
3 дәррәү
1. нареч.1) жи́во, то́тчас же, момента́льно, вмиг, ми́гомдәррәү эшләп кую — сде́лать момента́льно (ми́гом)
дәррәү эреп бетү — момента́льно раста́ять
дәррәү юкка чыгу — жи́во (вмиг) исче́знуть
дәррәү җыену — вмиг (ми́гом) собра́ться
2) дру́жно, ра́зом; за́лпомдәррәү кул чабу — дру́жно аплоди́ровать
дәррәү кузгалып китү — тро́нуться ра́зом (дру́жно)
2. прил.дәррәү эчеп кую — вы́пить за́лпом (ра́зом)
дру́жный, бу́рныйдәррәү яз — дру́жная весна́
дәррәү алкышлар — бу́рные аплодисме́нты
дәррәү көлеш — дру́жный смех
-
4 меңәрләп
1) числ. разг. по ты́сяче, ты́сячамимеңәрләп өләшү — раздава́ть по ты́сяче
меңәрләп санау — счита́ть ты́сячами
2) числ. прибл. чаще в ф. повтора ты́сячамимеңәрләп юкка чыгу — исчеза́ть ты́сячами
саранчалар меңәрләп-меңәрләп очып киләләр — саранча́ налета́ет ты́сячами
-
5 эзсез
1. нареч.без следа́, бессле́дноэзсез юкка чыгу — исче́знуть (пропа́сть) бессле́дно
2. прил.аның эше эзсез югалмас — его́ де́ло не исче́знет без следа́
бессле́дныйэзсез югалып торулар — бессле́дные исчезнове́ния
См. также в других словарях:
юкка чыгу — (ЮККА ЧЫГАРУ) – 1) Бөтенләй һәм эзсез бетү 2) Кинәт китеп (качып) югалу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җуелу — Юкка чыгу, бетү барсы да онытыла, барсы да җуела … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кору — ф. I. 1. Тиешле юешлеге, дымы бетеп, артык коры хәлгә килү. Парга әйләнү, юкка чыгу, кибү (су һ. б. ш. тур.) 2. Дым җитмәү сәбәпле шиңү, тереклек итүдән туктау 3. күч. Ябыгу, саргаю 4. күч. Авыру, паралич сугу аркасында тереклек хәлен югалту,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
һәлак — и. Үлем; бетү, юкка чыгу моннан да ары кая барыйк? Һәлак бит! әләк төбе – һәлак. ҺӘЛАК БУЛУ (ИТҮ) – 1) Үлү, яшәүдән туктау (вакытсыз, фаҗигале үлем тур.) 2) Күпләп үлү, кырылу (хайваннар тур.) 3) Җимерек, яраксыз хәлгә килү 4) Бөтенләй юкка чыгу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эрү — 1. Югары температурада йомшару, сыеклыкка әйләнү (каты җисемнәр тур.). Туңган яки салкыннан каткан әйбернең җылылык, дымлылык тәэсирендә сыеклыкка әйләнүе тур. Нин. б. юешләнеп туңган әйбернең җылылык тәэсирендә йомшаруы 2. Әчегән сөтнең эсселек… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йоту — 1. Тел һәм йоткылык мускулларының хәрәкәте белән азык, эчемлек һ. б. үңәч аша үткәрү 2. Үзенә алу, сеңдерү. күч. Бик тырышып, мавыгып өйрәнү, үзләштерү тур. 3. Үз эченә суыру, батыру. күч. Нәр. б. эченә кереп юкка чыгу, икенче бер хәлгә килү тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
китү — I. 1. Нин. б. урынны калдыру, кая да булса юнәлү, бару 2. Таралу (дан, сүз һ. б. тур.) 3. Каян да булса башлану авыл артында яланнар китә 4. Дәвам итү, сузылу озакка китү 5. Билгеле бер вакыт үтеп, алдагысы башлану тур. сәгать икенче китте 6. Агу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәчрәү — 1. Көч белән читкә атылу, сибелү (сыеклык тур.) күч. Кечкенә генә яки тар тишек аша яктылык үтү, яктылык үтеп чәчелү турында 2. Төрле якка барып төшү, чәчелеп барып төшү, төрле якка атылып китү (вак кисәкчекләр тур.) 3. күч. диал. Үлү, юкка чыгу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ычкыну — 1. Кидерелгән, эләктерелгән, ялганган, ябыштырылган, тоткан җирдән чыгу, салыну, төшү; өзелеп, аерылып китү. Бәйләгән әйбернең күзе өзелеп сүтелә башлавы турында оекның күзе ычкынган 2. Тотылган, эләккән, бәйләнгән җирдән кинәт котылу, аралану,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
олагу — (ОЛАКТЫРУ) – Әллә кая китеп югалу, юкка чыгу (яратмаган, юкка чыгуы теләнгән кеше тур. яки озак йөрүгә ачуланып әйтелә) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәелү — 1. (Җәю) 2. Киңәю, зур урын алу, агып, саркып күп урынны каплау. Зур урын биләү, еракларга сузылу. Яктылык, караңгылык, төтен, ис, сөрем нур, томан һ. б. ш. күренешләрнең зуррак урынны каплап алуы, ераккарак таралуы тур. 3. Җыйнаклыгын югалту,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
